گزارش،
دره کهن خرم آباد مینیاتوری از زندگی قبل از تاریخ بشر
سفرگو: به گزارش سفرگو، لرستان ثبت جهانی دره تاریخی و کهن خرم آباد از مهم ترین پروژه های حوزه میراث فرهنگی و گردشگری لرستان به حساب می آید، شهری که آثار تاریخی و طبیعی زیادی را دل خود جای داده و با ثبت آن سایر ابنیه های تاریخی که ۱۷ مورد گزارش شده هم ثبت جهانی خواهند شد.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، دره خرم آباد یکی از زیستگاه های کهن بشر است که محل سکونت انسان های «نئاندرتال» و هوشمند بوده است و اخیراً پرونده ثبت جهانی آن در یونسکو به جریان افتاده است؛ این شهر گذرگاهی تاریخی از دیر باز بعنوان یکی از تمدن های کهن بشری مطرح بوده و همین مساله سبب شده تا نگاه باستان شناسان و فرهنگ پژوهان قرون و اعصار مختلف را به سمت خود معطوف کند، وجود ارتفاعات سخت گذر، طبیعت کم نظیر و از همه مهم تر آب بعنوان مایه حیات بشر در لرستان، این منطقه را به یکی از مناطق مورد توجه بشر قبل از تاریخ به منظور زندگی تبدیل نموده و سبب شکل گیری نخستین سکونتگاه های بشر در این دیار شده است به صورتی که "دره خرم آباد" با مرکزیت شهر باستانی "شاپورخواست" و وجود جاذبه های طبیعی و اماکن باستانی نظیر غارهای هفتگانه یکی از شواهد متقن در این رهگذر به شمار می رود؛ اخیراً پرونده ثبت جهانی دره خرم آباد در یونسکو به جریان افتاده که در صورت تحقق نقش بسزایی در جذب توریست و رونق اقتصادی منطقه لرستان درپی خواهد داشت.
خرم آباد کهن شهری است که به تعبیری مینیاتوری از زندگی قبل از تاریخ بشر، از عصر حجر تا قجر به حساب می آید و دارای ظرفیت ها و پتانسیل های کم نظیری است و در یک کلام میتوان گفت کالایی لوکس و فرهنگی است که در هیچ جای دنیا با این خصوصیت معماری، فرهنگی، مذهبی و تاریخی یک جا وجود ندارد.
به زودی دره خرم آباد به جهان شهر تبدیل خواهد شد
در این خصوص عطا حسن پور، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان، با اشاره به اینکه اساسی ترین عنصر زیست برای سکونت بشر در هر منطقه ای را آب دانست و با اشاره به اینکه عنصر آب برای زیست جوامع قبل از تاریخ ضروری بوده است، بیان نمود: در غارهایی مثل غار قمری دو منبع مهم یکی چشمه های فصلی در پایین دست غار همچون "گرداب سنگی" که در دوره ساسانی روی آن بنایی ساخته شده اما این گرداب از دورترین ازمنه تاریخ جوشان است و همینطور منابع تأمین آب موجود در پایان غارها همچون تأمین آب جوامع زیستی بوده است و در دوره قبل از تاریخ ترین غار زندگی شکارورزی داشتند.
وی اظهار داشت: این هفت مکان کاوش شده و ۱۷مکان موجود در دره خرم آباد نشان داده است که بشر در دوران قبل از تاریخ بخصوص در دوران پس از عصر یخبندان مولفه های خوبی برای زیست در این دره داشته است؛ آب فراوان به خاطر وجود سراب های فراوان، رودخانه جاری خرم آباد و غارهای قبل از تاریخ، هوای مناسب، پروتئین های دامنه سفیدکوه (کل و بز) و سوخت فراوان( جنگل های بلوط) سبب شده، بشر بعد از دوره شکارورزی زمانیکه وارد انقلاب کشاورزی می شود؛ این دره محیط مناسبی برای توالی زیستش باشد.
حسن پور بیان نمود: شهر خرم آباد به لحاظ معماری و شهرسازی، با دو عنوان باغ شهر و آب شهر و داشتن یک دژ مستحکم و تاریخی به نام فلک الافلاک یا شاپور خواست، پکیجی فرهنگی، طبیعی وتاریخی است که به صورت یک محصول فرهنگی ویژه و خاص تقدیم یونسکو شده است و بزودی به «جهان شهر خرم آباد» تبدیل خواهد شد.
وی افزود: با ساماندهی و آزادسازی اطراف این قلعه به شکل نگین و موقعیتی خاص و ویژه به جامعه جهانی تقدیم خواهد شد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان اظهار داشت: جهان شهر خرم آباد کالایی و لوکس و فرهنگی است که در هیچ جای دنیا با این خصوصیت معماری، فرهنگی، مذهبی و تاریخی یک جا وجود ندارد و تمام اِلمان های تاریخی و طبیعی از باغ شهر، آب شهر و اَبرنشانه های شهری که در این قلعه جمع شده و پشتوانه تاریخی، فرهنگی و مذهبی عظیم دارد همه عناصر ثبت جهانی را در خودش جای داده است.
حسن پور با اشاره به اینکه شاخصه هایی که نیاز است توجه یونسکو را جلب نماید در این قلعه به شکل یک بسته وجود دارد که به صورت زنجیره وار به هم وصل است، اظهار داشت: مجموعه غارهای قبل از تاریخ دره خرم آباد به شکلی به این قلعه متصل می شود و رودخانه ای که از مرکز شهر جریان دارد و اطراف قلعه را در بخش شرقی دور می زند و سه پل قدیمی نظیر پل گپ، شکسته، و پل حاجی روی رودخانه قرار گرفته و این قسمت با باغات گلستان، سروستان، ارم و باغ فیض که مجموعه چهار باغ تاریخی را تداعی می کند همه این مجموعه بی نظیر در دره تاریخی خرم آباد قرار گرفته است.
وی بیان نمود: این دره تاریخی و گذرگاه کهن مینیاتوری از زندگی قبل از تاریخ بشر از حجر تا قجر است و این خصوصیت تاریخی که قلعه فلک الافلاک و محیط پیرامون و شهر خرم آباد دارد، همه این خصوصیت ها ایجاب می کند که رفتاری که با شهر های تاریخی دنیا داریم با این شهر هم داشته باشیم.
راه دسترسی غار قمری در این شهرستان درحال اجراست
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان با اشاره به اینکه در جهت تکمیل پرونده ثبت جهانی دره خرم آباد، راه دسترسی غار قمری در این شهرستان درحال اجراست، اضافه کرد: در جهت ارسال پرونده ثبت جهانی این دره با محوریت غارهای قبل از تاریخ قلعه فلک الافلاک و در جهت بازید میدانی ارزیاب یونسکو از غارها در حال انجام می باشد.
حسن پور افزود: عملیات یاد شده با هدف آماده سازی مسیر بازدید گردشگران، و ایجاد راه دسترسی برای غار قمری درحال اجرا بوده و بزودی تکمیل خواهد شد؛ این اداره کل مبادرت به پاکسازی مسیر دسترسی ایجاد زیرساخت، پله سنگی، ایجاد نشانک و نورپردازی مسیر نصب تابلو و... کرده است.
وی با اشاره به اینکه غارهای هفتگانه دره خرم آباد بعنوان بخشی از پرونده ثبت جهانی این دره، توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان در دست مرمت، بهسازی و ایجاد راه دسترسی قرار گرفته است، اظهار نمود: غارهای کلدر، قمری، گیلوران، یافته، کنجی و دو پناهگاه صخره ای گر ارجنه و پاسنگر در دره تاریخی خرم آباد قرار دارند.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان با اشاره به اینکه مهم ترین مسئله، رونق اقتصاد گردشگری در استانی است که تابحال ثبت جهانی نداشته است و از این قافله جا مانده است، اظهار داشت: اگر گردشگر خارجی به لرستان سفر نمی کند و دلیل آن نبود آثار ثبت جهانی است؛ با ثبت جهانی دره خرم آباد و قلعه فلک الافلاک یک دفعه ۱۷ اثر در میراث جهانی ثبت خواهد شد.
حسن پور افزود: نخستین قدم اینست که قلعه فلک الافلاک با این معماری منحصر به فرد و با پیشینه ای که در گذرگاه تاریخ دارد به دنیا معرفی می شود و مُبلغ آن یونسکوست.
وی خاطرنشان کرد: برای رفع موانع پیش روی این پرونده نه تنها نهادهای دولتی و ارگان های اداری بلکه آحاد جامعه بخصوص تشکل های مردم نهاد و مردم باید در این امر مشارکت جدی داشته باشند و این مورد به یک مطالبه عمومی تبدیل گردد.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان افزود: ارزیابان یونسکو که به لرستان سفر خواهند کرد بطور قطع دیدارهایی با مردم و انجمن های مردم نهاد، دانشگاهیان و دانشجویان خواهند داشت که آیا تمایل دارند این اثر به ثبت جهانی برسد و چرا این قلعه با تمام پتانسیل های تاریخی، مذهبی، میهنی و فرهنگی تا هم اکنون ثبت نشده است؟
وی بیان نمود: رونق اقتصاد گردشگری و رشد این صنعت در لرستان به یک محرک جدی نیاز دارد و ثبت جهانی آثار فرهنگی، تاریخی و طبیعی بهترین محرک است.
ثبت جهانی رونق صنعت و آوردن فناوری در لرستان را به دنبال دارد
در این خصوص فرهاد طهماسبی، استاد جامعه شناسی فرهنگی اظهار نمود: ابنیه های تاریخی و اکتشافات دیرینه شناسی و تلاش هایی که میراث داران فرهنگی جهانی انجام دادند در شهر خرم آباد حقیقت ها را کشف کردند و به لحاظ تاریخی یکی از مهدهای تمدنی ایرانی چه پیش از ورود آریایی ها سه دسته بودند(ماد، پارت و فارس) در لرستان این تمدن در کنار سایر شهرستان های استان نظیر کوهدشت، بروجرد و الشتر وجود داشته است.
وی افزود: این پیشینه تاریخی درصورتیکه مورد تائید و تصویب مجامع بین المللی و یونسکو قرار گیرد سبب می شود شهر خرم آباد در افکار و انظار عمومی بعنوان یک منطقه تمدنی بیشتر از پیش شناخته شود و و درصورتیکه سیاست ها کمک کنند؛ اثراتی که بر این منطقه می گذارد می تواند در جهت رونق صنعت و آوردن فناوری و پیشرفت گردشگری در لرستان و این شهرستان باشد.
طهماسبی افزود: با ثبت جهانی دره کهن خرم آباد میتوان از این عقب ماندگی مزمن تاریخی که متاسفانه پس از صفویه خرم آباد و لرستان به آن گرفتار شدند و هنوز هم در همان عقب نگه داشته شدگی قرار داریم به تدریج بیرون می آییم و به تبع آن مسائل و مشکلات دیگر برطرف می شود.
این استاد جامعه شناسی فرهنگی اظهار داشت: لازم است افکار عمومی، نخبگان و کسانی که تریبونی دارند این مسئله را بیشتر مطرح و حمایت و پشتیبانی کنند تا به آن نقطه ای که شایسته دره خرم آباد که شامل قلعه، غارها، دریاچه ها و چشمه سارهاست و هنوز به درستی معرفی نشده و ناشناخته مانده قرار بگیریم.
وی افزود: پل گپ(صفوی) همزمان با پل «الله وردی خان» در اصفهان بوجود آمده اما پل گپ ناشناخته مانده و دهنه های آن زیر مغازه های اطراف مدفون شده است و درصورتیکه قلعه و دره خرم آباد ثبت جهانی شوند بطور قطع این پل هم ثبت خواهد شد.
دره کهن خرم آباد و قلعه فلک الافلاک مستعد ثبت جهانی است
طهماسبی اظهار نمود: چندین سال است که حریم قلعه فلک الافلاک مقرر است رهاسازی شود و در اختیار میراث فرهنگی قرار گیرد اما هنوز موفق نشدند و متاسفانه اعتباراتی که تخصیص داده شده قطره چکانی است و نتوانسته خواست کسانی که در حریم قلعه هتسند را برآورده کنند تا به انجام برسد.
این استاد جامعه شناسی فرهنگی خاطرنشان کرد: استاندارلرستان و مدیرکل میراث فرهنگی استان تلاش زیادی کردند و رایزنی ها انجام شده تا این مورد حل شود؛ موانع حقوقی و قانونی برطرف شود مستعد ثبت جهانی هستیم و امیدواریم این اتفاق بیفتد.
خصلت ویژه مردم خرم آباد میهمان نوازی است
در این خصوص مسعود سعادت مهر، دکتری اقتصاد دانشگاه پیام نور لرستان، اظهار داشت: ابنیه های تاریخی و جاذبه های گردشگری بخشی از اقتصاد است که سبب ورود توریستهای خارجی و داخلی به استان خواهد شد.
وی افزود: با ورود گردشگران به استان و بازدید آنها درآمدهایی برای استان ایجاد خواهد شد.
سعادت مهر بیان نمود: البته برای این گردشگران زیرساخت های لازم نظیر هتل، راه ها، پروازهای داخلی به چند کلان شهر نیاز است تا این مورد سبب تقویت رونق اقتصادی و افزایش درآمد خانواده ها شود.
این دکترای اقتصاد دانشگاه پیام نور لرستان افزود: ثبت جهانی دره کهن خرم آباد شرط ضروری است اما کافی نیست و لازم است فضا و زمینه بگونه ای فراهم گردد که بتوان از این اتفاق بهره برد.
وی اظهار داشت: باید در حوزه تبلیغات هم از ظرفیت روزنامه ها و رسانه ها بهره برد تا بتوان در حوزه فرهنگی میهمان نوازی و پتانسیل و قابلیت ها استان را معرفی نمود.
سعادت مهر اظهار نمود: عمده درآمد کشور عربستان از گردشگران مذهبی است و میتوان از صنعت توریسم در کشور و به تبع آن در لرستان و شهر خرم آباد بهره برد.
عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور لرستان با اشاره به اینکه یکی ازخصلت های ذاتی مردم لرستان میهمان نوازی است و در جهت جذب توریست لازم است آموزش های لازم و به روز برای ارتقای مهارت های شغلی نیروهای خدماتی هتل ها و سایر افراد در قسمت های رفاهی و گردشگری عرضه شود، تصریح کرد: جاذبه های گردشگری از راه جذب گردشگران سبب ورود پول و سرمایه به استان و افزایش درآمد و حتی اشتغال می شود.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، ثبت جهانی شدن یک اثر تاریخی علاوه بر افزایش احساسات ملی گرایانه و هویتی، ریشه دار بودن یک ملت را اثبات می کند؛ ثبت جهانی دره کهن خرم آباد یک کار فرهنگی جهانی است و دغدغه و مطالبه جدی شهروندان لرستانی برای برون رفت از وضع موجود است؛ همه آحاد جامعه و دستگاههای حاکمیتی وظیفه دارند نسبت به این امر همکاری داشته تا موانع پیشرو برداشته و خرم آباد به جهان شهر تبدیل گردد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب