بحث بر سر مالکیت آثار تاریخی خارج شده از ایران و اشتباهات موزه داری
سفرگو: تعدادی از باستان شناسان، تهیه لیست قرمز آثار تاریخی ایران و اشیاء متعلق به امپراتوری ایران که به هر شکل از کشور خارج شده و ضرورت حفظ مالکیت معنوی آنرا به بحث گذاشتند و با به چالش کشیدن موزه داری در ایران و پیشنهاد بازنگری و بازبینی در موزه ها را با تأکید بر تغییر نگاه گنج یا عتیقه گونه به آثار باستانی را مطرح نمودند.
به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، نشست هم اندیشی اداره کل موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با برخی از باستان شناسان با هدف بررسی دو موضوع «نظام مسائل موزه و موزه داری از دیدگاه باستان شناسان» و «مالکیت معنوی آثار موجود در موزه ها و گالری های خارج از کشور» اجرا شد. این جلسه فرصتی شد تا درباره ی سند موزه داری که در دست تدوین است بحث شود.
نقد و تاکید بیشتر باستان شناسان بر اصلاح موزه داری در ایران و بهبود شیوه روایت گری اشیاء باستانیِ به معرض نمایش گذاشته شده در موزه ها بود. همین طور به وضعیت وخیم منشاء و مبدأ این اشیاء درحالی که تمرکز بر کمیت موزه ها است، اشاره ای شد. احقاق مالکیت معنوی اشیاء تمدن و امپراتوری ایران باستان در کشورهای دیگر نیز موضوع مورد تاکید تعدادی از باستان شناسان بود. همین طور تعدادی از باستان شناسان بر لزوم احیا سازمان دیرینه شناسی و یا بخش مستقلی برای دیرینه شناسی در نظام اداری و چارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری صنایع دستی تاکید نمودند. باستان شناسان همین طور خواستند این جلسه ها که مدت هاست با به انزوا کشیده شدن باستان شناسان در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از رونق افتاده و مسکوت مانده، ادامه یابد.
هادی میرزایی، مدیرکل موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در این جلسه تخصصی در اهمیت موزه و موزه داری در ایران سخن گفت و اظهار داشت: پیشنیه غنی ایران سبب شده است تا در ایران بزرگ آثار و اشیای تاریخی زیادی وجود داشته باشد. هم اکنون پنج میلیون و ۸۲۱ هزار اثر و شیء باستانی در اختیار موزه های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی است، که بخش اعظمی از آنها گنجینه و آثار دیرینه شناسی است. با این شرایط و به طور قطع موزه های ما نیازمند باستان شناسان هستند؛ چونکه دیرینه شناسی یکی از با اهمیت ترین داشته های ما است.
او همین طور درباره ی روند تهیه سند موزه داری سخن گفت و این سند را یکی از انگیزه های تشکیل این جلسه تخصصی برشمرد و اضافه کرد: در پروسه تدوین سند موزه داری کشور بر نظر باستان شناسان تاکید داشتیم و نسخه پیش نویس آن برای برخی از باستان شناسان فرستاده شد و در نهایت سوال های کلیدی عنوان شد.
مدیرکل موزه های کشور با اعلان اینکه حلقه مفقوده ما در طراحی و راه اندازی موزه ها و سیاستگذاری در عرصه موزه داری، «باستان شناسان» هستند و باید از نظر باستان شناسان استفاده کرد، به گوشه ای از خطاهایی که در موزه های منطقه ای و استانی متأثر از نبود چنین نگاهی رخ داده است، اشاره نمود و اظهار داشت: تعریف موزه های منطقه ای و استانی منجر به این شده است که در هر دوره‌ی مدیریتی، فقط کلنگی بر زمین بزنند و موزه ای را افتتاح کنند اما وقتی به درون همان موزه می روید آثار به معرض نمایش گذاشته شده نه فقط تناسبی با موضوع و فضای موزه ندارد، بلکه نگاه معماری و طراحی مبتنی بر هویت آثار موزه نبوده است. از طرفی میانگین ساخت موزه ها به بالای ۲۰ سال رسیده است به طوری که بالاتر از ۲۷ پروژه موزه نیمه تمام داریم که برای تکمیل آنها به ۱۱ همت منابع نیاز است و با این رویه اگر بودجه مورد نظر تامین شود، میانگین ساخت این پروژه های نیمه تمام تا ۳۰ سال می رسد و این یعنی اینکه پس از ۳۰ سال باید باردیگر به فکر نوسازی ساختمان های موزه باشیم.
میرزایی رویکرد جزیره ای و غفلت از نقش باستان شناسان در تعریف موزه را ضعف دیگر این بخش دانست و اظهار داشت: در ساخت پروژه های موزه ای فقط روی نقاط "کمی" هدف گذاری شده و نتیجه این شده است که بطورمثال در موزه منطقه فارس فقط از ۱۰ درصد فضای آن برای نمایش آثار استفاده شده است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب