ثبت جهانی جشن مهرگان و ساز رباب در یونسکو
سفرگو: ساز رباب و جشن مهرگان به عنوان عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شدند.
به گزارش سفرگو به نقل از مهر، «مهارت ساختن و نواختن رباب» به عنوان بیست وششمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران، چهارشنبه ۱۴ آذرماه در کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شد. رباب، یک ساز بسیار زیبا در فرهنگ موسیقی ایرانی است که اهمیت بالای ی در حفظ و ترویج هنر موسیقی در ایران دارد. این ساز، قسمتی از هویت فرهنگی و تاریخی جامعه ایران است که حامل سنت های مردم بوده و بوسیله موسیقی، جشن ها و آئین ها، جوامع مختلف را به یکدیگر پیوند می دهد. این ساز به عنوان عنصری وحدت بخش، همبستگی را تقویت کرده، پیوندهای اجتماعی را استواری می بخشد و تبادل فرهنگی را ترویج می دهد. بدنه رباب بیش از تنه های خشک شده درخت توت تشکیل شده است. روش های پایدار در ساخت این ساز نیز به رفاه جامعه و پویایی فرهنگی کمک می نماید. این عنصر به عنوان پایه ای از موسیقی آبا و اجدادی برای جوامع و مردم محلی به حساب می آید و در میان نوازندگان محلی و مقامی ایران از احترام بالایی برخوردار می باشد. همچنین، این عنصر در موسیقی سنتی ایران و ارکست ملی به صورت گسترده اجرا می شود. رباب و آداب و رسوم آن در شرق ایران، خصوصاً در جوامع افغانی، بلوچ، زابلی (سیستانی)، خراسانی، نقش بندی، چشتی، قادری و سهروردیه، مؤلفه فرهنگی مهمی است. این پرونده با مشارکت کشورهای افغانستان، تاجیکستان و ازبکستان تهیه و تدوین شده است. همزمان با ثبت جهانی ساز رباب، جشن مهرگان نیز به عنوان بیست وپنجمین عنصر میراث فرهنگی ناملموس ایران در کمیته بین الدولی میراث فرهنگی یونسکو در پاراگوئه ثبت جهانی شد. جشن مهرگان یکی از جشن های باستانی ایرانی است که بمناسبت مهر و دوستی برگزار می گردد. این جشن در فصل پاییز، خصوصاً از ابتدای مهرماه تا ابتدای آبان ماه (اعتدال پاییزی) بصورت سالانه برگزار می گردد. مهرگان نماد دوستی، محبت و اتحاد است و به طور معمول با برگزاری مراسم خاصی همراه می باشد. در جشن مهرگان، مردم با یکدیگر دیدار می کنند، غذاهای ویژه ای می پزند و به تبادل هدایا می پردازند. همین طور در بعضی مناطق، مراسمی مانند موسیقی نیز در این جشن برگزار می گردد. در ادبیات فارسی نیز اشاره های زیادی به مهرگان وجود دارد که نشان دهنده اهمیت این جشن در فرهنگ و تاریخ ایران است. ایرانیان مهرگان را به عنوان یک جشن فرهنگی گرامی می دارند و آنرا با برگزاری مراسم خاصی جشن می گیرند. آداب و رسومی که در طول این مراسم صورت می گیرد، برمبنای اعتقادات اجراکنندگان آن منطقه خاص است. هم مسلمانان و هم زرتشتیان در آئین برگزاری سفره جشن مشترک اند. هر دو جوامع غذاهای مختلفی را مانند آجیل، شیرینی و نوشیدنی های خاص تهیه و سرو می کنند. موسیقی می نوازند و آواز می خوانند. هم مردان و هم زنان در انجام این مراسم نقش دارند. شرایط آب و هوایی تعیین کننده خوراکیهای سفره مهرگان همچون انار، هندوانه، گلابی، لیموترش، انگور، خواربار، سیب، برنج و گندم است. شرکت کنندگان شامل مرد و زن، پیر و جوان و همین طور خردسالان هستند. علاوه بر این، جشن ها با مسابقات ورزشی محلی (کشتی) و نمایش همراه می باشد. مکان برگزاری جشن ها متفاوت می باشد. پیرو این رویداد، سیدرضا صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز پیامی فرستاد که در این پیام آمده است: «مهرگان در باور ایرانیان آئینی همسنگ نوروز است. ایرانیان همچنان که در اولین ماه از فصل بهار مجموعه ای از مناسک و جشن هایی برای تقدیر شکوفایی باردیگر طبیعت برگزار می کردند، در اولین ماه از فصل پاییز نیز به تقدیر و شکرانه برداشت محصولات خود جشن مهرگان برگزار می کردند. آئین مهرگان از پس هزاره ها، علاوه بر سپاسگزاری از ارزانی دهنده نعمت ها، نماد و یادگاری از وفاق ملی ایرانیان در راه خیر و راستی است. این آئین بزرگ در گستره ایران فرهنگی برای سده ها زنده و پایدار مانده اما آن چه در مورد آن باشکوه تر می نماید آنست که فلسفه برگزاری آن برآمده از تفکری است که صلح و دوستی، نشاط و همگرایی اجتماعی در آن موج می زند. رسم بر آن بود که ایرانیان در مهرگان به یکدیگر هدایایی از سر دوستی و گشاده دستی می دادند. بدین صورت این جشن بهانه ای بود برای مهربانی کردن، چنانچه خداوند برکت را به زندگی آنها ارزانی کرده هست. گستردگی جغرافیایی مهرگان در تمام پهنه ایران فرهنگی، از سیحون تا فرات است و امروز که این آئین به نام ایران و تاجیکستان ثبت گردید باید آنرا نشانی از پیوندهای فرهنگی عمیق این دو تن در یک روح تاریخی دانست. در زمانه ای که در منطقه بالاتر از پیش بر کوس افتراق و دشمنی و بیگانگی می کوبند، ثبت جهانی آئین مهرگان که تجسمی از مهربانی و دوستی و صلح طلبی ملت ایران و تاجیکستان در درازای تاریخ است، نویدی است برای پایداری و پدیداری پیوندهای فرهنگی و توسعه گردشگری فرهنگی و تاریخی. باشد که ثبت جهانی آئین مهرگان توجه جهانیان را بالاتر از پیش به خرد و فرهنگ ایرانی و آئین های ژرف آن جلب نماید. در آخر ثبت جهانی این عنصر باارزش میراث فرهنگی ناملموس ایران، از طرف یونسکو، افتخار دیگری نصیب ایران و ایرانیان میراث دوست کرد و عزم ما را برای ثبت جهانی دیگر داشته های فرهنگی و تاریخی مان جزم کرد. به امید سربلندی بیش از پیش ایران اسلامی، این موفقیت بزرگ را به محضر مقام معظم رهبری، رؤسای قوای سه گانه، دست اندرکاران حوزه میراث فرهنگی و مردم عزیزمان تبریک می گویم. مهرگان آمد، هان در بگشاییدش اندر آیید و تواضع بنماییدش منوچهری دامغانی»
منبع: safargoo.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب