یلدا اشتباه است؟
به گزارش سفرگو، «یلدا» یا «چله» واژه هایی که ریشه در فرهنگ ایرانی دارد و در طول تاریخ با اسطوره ها و باورهای کهن گره خورده است؛ اما آیا استفاده از هر دو عنوان برای بلندترین شب سال درست است؟
بحث در رابطه با «یلدا» و «چله» به جنبه های زبانی، تاریخی و فرهنگی این دو واژه برمی گردد. هر دو اصطلاح به بلندترین شب سال و جشن های در ارتباط با آن اشاره دارد، اما از نظر ریشه شناسی و کاربرد، تفاوت هایی میان آنها وجود دارد.
شبان میرشکرایی، پژوهشگر میراث فرهنگی و مسئول پرونده جهانی «یلدا/ چله» در رابطه با این که «یلدا» درست است یا «چله» به ایسنا اظهار داشت: «یلدا» واژه ای است که از لحاظ ریشه و تاریخچه، معنای آغاز زندگی و تولد دارد. زبان، یک موجود زنده است و در طول هزاره ها در تعاملات فرهنگی ملت ها و مردم تغییر می کند. فارسی که امروز صحبت می نماییم، با فارسی باستان یا میانه متفاوت می باشد و این تفاوت ناشی از همین زنده بودن زبان است. زنده بودن به معنای تغییر است؛ اگر چیزی تغییر نکند، زنده نیست. برای ثبت یک اثر در لیست آثار ناملموس در مقیاس ملی یا جهانی، اولین نکته ای که باید اثبات شود، زنده بودن آن است.
او اظهار داشت: میان زنده بودن زبان و تاثیر تعاملات فرهنگی با ورود عمدی و صدمه زننده برخی کلمات خارجی تفاوت وجود دارد. بعنوان مثال، کلماتی مانند «یلدا» که ریشه هایی در دیگر زبان ها دارند، امروز بخشی از زبان فارسی شده اند و امروز بعنوان واژه ای فارسی استفاده می شوند. این کلمات، برخلاف برخی ورودهای هدفمند و صدمه زننده، به غنای زبان کمک کرده اند. کلمه یلدا از نظر معنایی با تولد و جشن آغاز فزونی روشنایی ارتباط دارد.
این پژوهشگر اضافه کرد: این واژه، در گذشته با اسطوره «مهر» مرتبط بوده و در واقع به معنای جشن تولد مهر است. مهر، ایزدی غیر مادی و کاملا متفاوت از خورشید است. باآنکه به ظاهر این جشن در طولانی ترین شب سال برگزار می گردد اما سبب ساز آن، درک صحیح مردمان این سرزمین از آغاز فرونی روشنایی در بیشینهٔ ظلمت و سرما است و نماد امید به فردایی روشن در غایت تاریکی است.
مسئول پرونده جهانی «یلدا/ چله» همینطور در رابطه با مفهوم «چله» توضیح داد: از نظر واژگانی، «چله» به معنای یک ربع دایره است. در کمان، وقتی تیر را می کشید، حالت ربع دایره ایجاد می شود. در سال هم هر فصل یک ربع دایره از دایره کامل سال است. جشن یلدا در آغاز چله‌ی بزرگ برگزار می شود، این چله در ارتباط با چهل روز ابتدایی زمستان است. این چنین است که نیمه فصول دیگر هم آیین هایی مانند ۴۵ بهار یا نیمه تابستان انجام می شود.
میرشکرایی با اعلان اینکه از نظر من یلدا یا چله تفاوتی ندارند و هر، دو واژه های درستی برای این آیین هستند، اظهار داشت: یلدا یک جشن با ریشه های عمیق فرهنگی و باورهای کهن است.
او بر این مفهوم «یلدا» یا «چله» فارغ از نامهای متعدد آن در میام اقوام برگزارکننده، اصرار کرد و اظهار داشت: این آیین نمادی از امید به روشنایی است، جشنی که نشان دهنده غلبه نور بر تاریکی است. این معنا به قدری عمیق است که با فرهنگ و باورهای ما پیوند خورده و همچنان بعنوان نماد زنده ای از هویت ما باقی مانده است.
«شب یلدا/چله» بعنوان نوزدهمین میراث ناملموس ایران مشترک با افغانستان آذرماه سال ۱۴۰۱ در یونسکو ثبت جهانی شد. در رابطه با عنوان «یلدا» اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد و برخی آنرا نادرست می دانند.
منبع: safargoo.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب