شاهکار هنر معماری دوره صفوی در یک قدمی تخریب
به گزارش سفرگو، گنبد امامزاده هارون ولایت اصفهان، با کاشی کاری های بی نظیر دوران صفوی، در معرض فروپاشی قرار دارد؛ غفلت مسؤلان از مرمت تهدیدی جدی برای این میراث فرهنگی است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها – کورش دیباج: گنبد امامزاده هارون ولایت، یکی از آثار برجسته و بی نظیر معماری اسلامی ایران که در قلب تاریخی ترین بخش اصفهان و در ضلع جنوبی میدان عتیق قرار دارد، در وضعیت بحرانی قرار دارد و نیاز فوری به مرمت دارد.
کاشی کاری های زیبا و منحصر به فرد این گنبد که از شاهکارهای هنر معماری دوره صفوی است، درحال ریزش و تخریب است و در صورت ادامه بی توجهی، امکان دارد بخش عمده ای از این اثر تاریخی و مذهبی از دست برود.
اخیراً فیلم هایی از ریزش کاشی های گنبد امامزاده هارون ولایت در شبکه های اجتماعی انتشار یافته که اخطار جدی برای نهادهای مسئول در زمینه محافظت از میراث فرهنگی به شمار می آید.
این تصاویر نشان می دهند که بخش های وسیعی از تزئینات کاشی این گنبد، که از زیباترین نمونه های معماری دوران صفوی است، درحال سقوط و نابودی است. کاشی هایی که زمانی نماد هنر و تمدن ایرانی در دوره صفوی بودند، حالا در مقابل باران و سرما و گرما به تدریج از دیوارهای گنبد جدا می شوند. به دنبال انتشار تصاویری از ریزش تزئینات کاشی گنبد امامزاده هارون ولایت در شبکه های اجتماعی، کارشناسان میراث فرهنگی و معماری نسبت به وضعیت این بنا اخطار داده اند.
وضعیت بحرانی است و باید فوری وارد عمل شویم
سمیرا بهزادی فر، کارشناس و پژوهشگر معماری اسلامی، در این خصوص به خبرنگار مهر اظهار نمود: این گنبد یکی از مهم ترین نمونه های معماری اسلامی ایران است و در دل تاریخ هنر ایران جایگاهی ویژه دارد. متاسفانه حالا شاهد این هستیم که قسمتهایی از تزئینات آن درحال از بین رفتن است. درصورتی که این روند ادامه پیدا کند، شاهد از دست رفتن یکی از گنجینه های بزرگ معماری صفوی خواهیم بود. ریزش کاشی ها و صدمه های دیگر این بنا نتیجه چندین سال غفلت و بی توجهی است. مسؤلان باید هرچه سریع تر دست به کار شوند.
وی افزود: جستجوهای صورت گرفته نشان می دهند که تزئینات کاشی کاری این گنبد به صورت قابل ملاحظه ای درحال از دست رفتن هستند. کاشی های زیبای این گنبد که نمادی از هنر و معماری اسلامی ایرانی در دوره صفوی است، هم اکنون در معرض خطر جدی قرار دارند.
این پژوهشگر معماری اسلامی خاطرنشان کرد: در حالیکه این گنبد تاریخی باید تحت حفاظت و مرمت قرار گیرد، اما متاسفانه مسؤلان مربوطه، بخصوص اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان که متولی امامزاده هارون ولایت هستند، به وظایف خود در این حوزه عمل نکرده اند و نیاز است فکری به این گنجینه شاهکار صفوی شود.
شاهکار کاشی کاری عصر صفوی نیازمند مرمت جدی
رضا عابدی، متخصص مرمت آثار تاریخی، هم در مورد وضعیت بحرانی گنبد امامزاده هارون ولایت در گفتگو با خبرنگار مهر تاکید کرد: مرمت و محافظت از تزئینات کاشی کاری در بناهای تاریخی نیازمند دقت و تخصص بالاست. گنبد امامزاده هارون ولایت با تزئینات خاص و کاشی های پیچیده اش همچون آثار منحصر به فرد ایران است. در صورتیکه این کاشی ها از دیوار جدا شوند، نه تنها صدمه های جبران ناپذیری به خود بنا وارد می شود بلکه هویت تاریخی و فرهنگی آن هم از بین خواهد رفت. این وضعیت ناشی از فرسودگی ملات پشت کاشی ها و عدم رسیدگی بموقع است. در حالی که شاهد ریزش کاشی ها هستیم، تنها راه پیشگیری از تخریب بیشتر، مرمت فوری است.
وی افزود: در تمامی بناهای تاریخی، یکی از مهم ترین مراحل مرمت، محافظت از تزئینات کاشی کاری است. کاشی ها به علت ساختار خاص خود در معرض صدمه های بیشتری قرار دارند و در صورتیکه ملات پشت آنها فرسوده شود، کاشی ها به سادگی جدا می شوند. در مورد گنبد امامزاده هارون ولایت، این مشکل به وضوح مشهود است و باید سریعاً اقدامی صورت گیرد تا از تخریب بیشتر جلوگیری شود.
این مرمت گر آثار تاریخی به وضعیت کل بناهای تاریخی در اصفهان اشاره نمود و اظهار داشت: افسوس که مسؤلان مربوطه به علت عدم تخصیص بودجه کافی، از حفاظت و مرمت خیلی از این آثار تاریخی غافل شده اند. در صورتی که تمامی این بناها برای جامعه ایرانی و جهانی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشند و حفظ آنها نه تنها وظیفه دولت که وظیفه ای اخلاقی است.
با ریزش هر کاشی از گنبد امامزاده هارون ولایت یک بخش از تاریخ معماری ایران حذف می شود
محمدرضا میرمعینی، استاد دانشگاه و دکترای معماری هم در گفتگو با خبرنگار مهر، وضعیت این گنبد را فاجعه آمیز توصیف کرد و اظهار داشت: این گنبد با کاشی کاری های بی نظیر خود، نه تنها یکی از آثار مهم مذهبی بلکه یک نمونه بی همتا از هنر و معماری دوران صفوی است. ریزش کاشی ها و تخریب تزئینات آن نه تنها این اثر را تهدید می کند، بلکه یک بخش از تاریخ معماری ایران را از دست خواهیم داد. این تزئینات باید با دقت و حساسیت خاصی مرمت شوند و هر لحظه که دیرتر وارد عمل شویم، صدمات جبران ناپذیرتر خواهد شد.
وی در ادامه اضافه کرد: اگر به وضعیت بناهای تاریخی نگاه نماییم، متوجه می شویم که صدمه های وارده به آنها ناشی از نبود مراقبت های دقیق و مرمت بموقع است. در مورد گنبد امامزاده هارون ولایت، شاهدیم که بارش های شدید در سالهای گذشته، ملات های قدیمی را ضعیف کرده و الان کاشی ها در معرض سقوط قرار دارند. این بنا باید فوراً تحت حفاظت قرار گیرد.
تاکید فراوان اداره کل میراث استان اصفهان به اداره اوقاف و بی توجهی این نهاد به مرمت گنبد امامزاده هارون ولایت
سید مهدی سیدالعسگری معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان، در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به وضعیت بحرانی مرمت گنبد امامزاده هارون ولایت اصفهان، به مشکلاتی که در این حوزه وجود دارد و اقدامات این اداره کل پرداخت.
وی با اشاره به اینکه اداره کل میراث فرهنگی چندین جلسه با مدیران پیشین اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اصفهان برگزار کرده است، تصریح کرد که در این جلسات در رابطه با وضعیت اسفبار اماکن تاریخی زیر پوشش اوقاف بخصوص امامزاده های استان، همچون امامزاده هارون ولایت، صحبت شده است.
سیدالعسگری افزود که در این جلسات، اداره کل میراث فرهنگی به مرمت و محافظت از این بناهای تاریخی پرارزش توجه کرده و از اوقاف خواسته که برای این مورد اعتبار تخصیص دهند، اما در جواب شنیده اند که اوقاف بودجه کافی برای مرمت این بناها ندارد.
وی در ادامه اظهار نمود: طبق قوانین، هر بنای تاریخی، چه تحت مدیریت بخش دولتی و چه خصوصی، باید حفاظت و مرمت شود و متولیان آن مسئول نگهداری این آثار هستند. وی بعنوان مثال به وضعیت خانه نایب اسدالله و برخی دیگر از اماکن تاریخی اشاره نمود که به علت بی توجهی مالکان یا نهادهای متولی، درحال تخریب و صدمه هستند.
نیاز به ورود جدی اداره اوقاف برای مرمت آثار تاریخی تحت نظر خود
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اصفهان تصریح کرد که در این راستا، اداره کل میراث فرهنگی چندین بار به اوقاف نامه ارسال کرده و حتی یک پاورپوینت از وضعیت خراب امامزاده ها و نیاز فوری به مرمت آنها عرضه کرده است، اما هنوز اقدامی جدی از جانب اوقاف صورت نگرفته است.
وی همچون بناهای تاریخی که احتیاج به مرمت فوری دارند، به امامزاده اسماعیل اشاره نمود و اظهار داشت: این امامزاده با نقاشی ها و قلم زنی های منحصر به فرد خود همچون آثار برجسته دوران صفوی است که هم اکنون در وضعیت نامناسبی قرار دارد.
سیدالعسگری در ادامه بیان کرد که برای امامزاده هارون ولایت هم سال جاری اعتبار یک میلیارد تومانی اختصاص داده شده است و مقرر است که در چارچوب همکاریهای مشترک با اوقاف، مرمت های لازم صورت گیرد. اما این بودجه به تنهایی کافی نیست و با عنایت به وضعیت خراب گنبد و کاشی های آن، احتیاج به مشارکت بیشتر است.
وی همینطور افزود؛ عمر مفید گچ و ملات در بناهای تاریخی مانند گنبد امامزاده هارون ولایت محدود است و بعد از مدتی، این مواد تخریب می شوند و به ریختن کاشی ها و گچ ها منجر می شوند.
وی به این نکته اشاره نمود که در صورت عدم توجه به وضعیت مرمت این بناها و عدم اقدام از جانب اوقاف، اداره کل میراث فرهنگی طبق قوانین، وارد عمل خواهد شد و از راه پیگیری های قضایی، اقدامات لازم را انجام خواهد داد.
آیا گنبد امامزاده هارون ولایت در آستانه از دست رفتن است؟
خبرنگار مهر جهت بررسی بیشتر، بارها با متولیان اداره کل اوقاف استان اصفهان تماس گرفته اما تابحال موفق به صحبت با آنها نشده است. جدا از این که خبرنگار مهر در ایام آتی پیگیر این موضوع، با عنایت به شرایط بحرانی گنبد امامزاده هارون خواهد بود، این سوال مطرح می شود که آیا به راستی زمان از دست رفته است؟ در صورت ادامه بی توجهی ها و عدم اختصاص منابع کافی برای مرمت این اثر تاریخی، امکان دارد شاهد از بین رفتن بخش های زیادی از آن باشیم. این بنا که نمادی از تاریخ، فرهنگ و هنر ایران است، بعنوان یکی از میراث های برجسته کشور باید در اولویت حفاظت قرار گیرد.
گنبد امامزاده هارون ولایت، با تزئینات منحصر به فرد خود، نیازمند مرمت فوری است تا از تخریب بیشتر آن جلوگیری شود. مسؤلان باید فوراً وارد عمل شوند و با استفاده از ظرفیتهای موجود، از این اثر تاریخی محافظت کنند. غفلت از مرمت و نگهداری این گنبد، نه تنها به از دست رفتن این شاهکار معماری منجر خواهد شد، بلکه بخش مهمی از هویت فرهنگی و تاریخی ایران را هم از دست خواهیم داد. حالا وقت آن رسیده که تمامی نهادهای مسئول دست به کار شوند و این گنجینه فرهنگی را از نابودی نجات دهند.
منبع: سفرگو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب