مسجد ارجان بهبهان خویش را به باستان شناسان نشان داد

مسجد ارجان بهبهان خویش را به باستان شناسان نشان داد

سفرگو: مسجدی مدفون‎شده متعلق به اوایل دوره اسلامی كه در متون و اسناد تاریخی از آن بعنوان ˮمسجد ارجانˮ یاد شده است، توسط باستان شناسان در محوطه تاریخی ˮارجانˮ بهبهان از دل خاك بیرون آمد.


به گزارش سفرگو به نقل از ایسنا، احسان یغمایی - سرپرست هیئت جستجوهای دیرینه شناسی ارجان - توضیح داد: شهر ارجان محوطه ای بسیار مهمی در دشت ارجان و متعلق به دوره "عیلام نو" است كه در آن استقرار انسان وجود داشته است. در عكس‎های هوایی و تصاویر ماهواره‎ای تهیه شده از این منطقه، طرح یك مسجد دیده می‎شد، حتی در بررسی متون تاریخی هم وجود یك مسجد در این شهر تایید شده بود.
او با بیان این‎كه برپایه مطالعات اولیه روی تصاویر هوایی، آشكار شد كه این بخش از شهر امكان دارد بنایی باشد كه در متون تاریخی از آن بعنوان "مسجد ارجان" یاد شده، اضافه كرد: برای به دست آمدن اطمینان و تطبیق متون تاریخی و داده‎های باستان‎شناختی، دست به كاوش‎های باستان‎شناختی در این ناحیه زدیم.
وی افزود: در كاوش ها دو ترانشه‎ در محل تولید كردیم كه در یكی از ترانشه‎ها، وضعیت حیاط مسجد و ارتباط آن با رواق‎های پیرامونی مسجد بررسی شدندكه خوشبختانه در این بررسی در وسط مسجد، فضای مربعی شكلی با دو ورودی به سمت شمال و جنوب به دست آمد كه درون این فضای مربعی شكل، فضای مربعی شكل دیگری وجود دارد كه هنوز ماهیت این سازه مشخص نمی باشد.
یغمایی با بیان این كه ترانشه بوجود آمده به سمت غرب گسترش داده شد، اضافه كرد: پای ستون‎هایی از جنس سنگ و ملات گچ كه رواق مسجد را تشكیل می‎دهند، در ادامه به دست آمد.


او این‎ نوع ساختار معماری را مخصوص دوره اسلامی دانست و اظهار داشت: نكته حائز اهمیت برای ما این بود كه چاله‎هایی كه در عكس‎های هوایی بر سطح زمین مشخص هستند، جای ستون‎هایی است كه در دوره‎های بعدی غارت شده‎اند.
سرپرست هیئت جستجوهای دیرینه شناسی ارجان تاكید كرد: آن چیزی كه از مسجد هم اكنون مشخص است، رواق غربی است كه ما بخشی از این رواق را كاوش كرده‎ایم. در جبهه شرقی این حیاط هم به شبستان می‎خوریم كه درآن‎جا هم همین چاله‎ها وجود دارند كه باتوجه به كاوش‎ها همگی این چاله‎ها ستون هستند.
او بیان كرد: این مساجد جزو مساجد قرون اول و دوم هستند كه طراحی آن‎ها به سبك خراسانی است و به مساجد چهل‎ستونی مشهور هستند و تراكم این ستون‎ها به علت همین سبك و شیوه است كه برای تولید سقف طراحی شده‎اند.
این باستان‎شناس پیشكسوت اضافه كرد: سفال‎هایی هم كه در كاوش‎های این منطقه به دست آمده‎، مربوط به قرن‎های دوم تا سوم هجری اند، چون عمده آن‎ها شاخصه‎های اواخر قرن‎ اول و دوم تا سوم هجری را دارند، ازاین رو در انتها فصل اول كاوش می‎توان به صورت نسبی تخمین زد كه این مسجد دستكم مربوط به اوایل دوره اسلامی ( قرن دوم تا سوم هجری) است.


او با اشاره به این‎كه این نخستین كاوش در بخش اسلامی شهر ارجان است، افزود: بررسی متون، عكس‎های هوایی و بررسی‎های باستان‎شناسی در گذشته، سرنخ‎هایی در خصوص این‎كه مسجد ارجان امكان دارد در این ناحیه باشد داده بود كه در نهایت كاوش‎های باستان‎شناسی مسجد بودن این ناحیه را به اثبات رسانید.
یغمایی رواق، حیاط و دو آرامگاه را همچون عناصر به دست آمده در این آرامگاه بیان كرد و اضافه كرد: برپایه شواهد و باتوجه به تدفین این دو فرد در محوطه مسجد، این آرامگاه‎ها احیانا مربوط به دو تن از بزرگان مسلمان ناشناخته هستند.
وی آخر فصل اول كاوش دراین ناحیه را بین ۱۰ تا ۱۵ مرداد اعلام نمود و اضافه كرد: قدمت و تاریخ دقیق مسجد در انتها فصل‎های دوم یا سوم كاوش مشخص خواهد شد، چون هر زمان كه كتیبه‎ یا سند مكتوبی در محل به دست می آید، می‎توان تاریخ دقیق مسجد را مشخص كرد كه این مورد هم بطور قطع در این فصل صورت نمی گیرد.
سرپرست هیئت كاوش ارجان، شناخت ساختار معماری، مقایسه مسجد با سایر مساجد دوره اسلامی و یافتن تاریخ تقریبی مسجد را همچون اهداف فصل اول كاوش دانست و اضافه كرد: باتوجه به شواهد موجود و مسجد بودن این مكان، این منطقه به احتمال فرآوان قدمگاه اولیه و راستین امام رضا (ع) بوده است و ایشان در این مسجد نماز خوانده‎اند.
او افزود: یكی دیگر از اهداف كاوش ما هم بررسی همین مبحث بوده است، چون منطق حكم می‎كند اگر آن حضرت به این شهر آمده باشد در این محل كه مسجد بوده نماز خویش را به جای آورده است. ما هم فعلا این فرضیه را قبول می‎كنیم تا شواهد بهتری دال بر آن یافت نماییم.








1397/05/08
22:30:02
5.0 / 5
2324
تگهای خبر: تاریخی , تولید , فضا
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)

تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب
لطفا شما هم نظر دهید
= ۲ بعلاوه ۳
سفرگو SafarGoo

سفر سفرگو

گردشگری و توریسم

safargoo.ir - تمامی حقوق سایت سفرگو متعلق به آن و محفوظ می باشد