اصفهان به اورژانس ویژه آثار تاریخی نیاز دارد
سفرگو: فرونشست زمین به عنوان تهدیدی خاموش اما جدی، در نشست تخصصی اصفهان به مناسبت روز جهانی بناهای تاریخی، محور اصلی هشدارها و راه حل ها بود.
به گزارش سفرگو به نقل از مهر، هم زمان با روز جهانی بناها و محوطه های تاریخی، نشست تخصصی «ارزیابی تأثیرات فرونشست بر بناها و محوطه های تاریخی» با حضور مسئولان، کارشناسان و مدیران ارشد حوزه میراث فرهنگی و مدیریت بحران، امروز شنبه ۳۰ فروردین ماه در سالن اجتماعات حوزه هنری اصفهان برگزار گردید. این جلسه تخصصی به همت معاونت میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان و با هدف بررسی تهدیدها و تدوین راهکارهای روبرو شدن با فرونشست در بافت های تاریخی، یکی از بحرانی ترین مسایل امروز کلان شهر اصفهان را مورد واکاوی قرار داد.
کارشناسان حاضر در این جلسه، فرونشست زمین را نه فقط تهدیدی برای امنیت فیزیکی آثار تاریخی، بلکه یک بحران انسانی، اقتصادی و اجتماعی توصیف کردند که در صورت بی توجهی، نتایج فاجعه باری بدنبال خواهد داشت. این گزارش، بازتاب گفت و گوی صریح و بدون سانسور این چهره های مسئول است که هر یک از نظر تخصص خود به مسئله نگران کننده فرونشست در اصفهان نگریستند.
اصفهان در مسئله فرونشست نیازمند کمک اساسی است
امیر کرم زاده، مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان در این جلسه با تاکید بر ضرورت کمک جامع به اصفهان در رویارویی با پدیده فرونشست اظهار داشت: فرونشست یکی از تهدیدات جدی در اصفهان است، در ارتباط با موضوع نیاز به کمک اساسی داریم.
وی ضمن اشاره به لطمه پذیری بالای بازار تاریخی اصفهان در مقابل بحران ها اضافه کرد: بازار اصفهان اگر با گذشت زمان با حوادث و اتفاقاتی مواجه شود، امکانات چندانی نداریم. برق برای ما یک مسئله است. حریق دومین مشکل اساسی ما در بناهای تاریخی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان با اشاره به اینکه برای پیشرفت ایمنی، تجهیزاتی همچون پهپاد حرارتی خریداری شده، اظهار داشت: «۱۵ میلیارد برای خرید پهپادی هزینه شد که بتوان با آن میزان حرارت در محلهای تاریخی را تشخیص داد. این دستگاه به یگان حفاظت کمک می نماید تا بتواند تذکرهای لازم را به افراد مربوطه برای پیشگیری از حادثه بدهد.
وی افزود: سه ایستگاه آتش نشانی ویژه میراث فرهنگی در اصفهان تأسیس شده، اما بیشترین مسئله به فرونشست مربوط می شود. فرونشست که ظاهراً در هیچ جا به اندازه اصفهان مسئله نیست، بسیاری از برنامه های تاریخی ما را تهدید می کند.
کرم زاده ضمن اشاره به اختصاص بودجه در عرصه های مختلف تصریح کرد: ۹۰ میلیارد برای نگهداری از یک مجموعه در شهرضا اختصاص یافت و تا حالا ۲۰۰ میلیارد نیز برای فرونشست اختصاص داده شده است.
وی اضافه کرد: برای بافت های تاریخی به اورژانس، آتش نشانی و حتی وسیله نقلیه ویژه و مخصوص عبور درون آثار تاریخی نیازمندیم. گاهی تصور می کنند عامل انسانی در خرابی یک پل یا اثر تاریخی نقش دارد، اما اینگونه نیست. فرونشست و اتفاقات طبیعی گاهی موجب ریزش و خسارت می شوند.
۲.۸ میلیون اصفهانی در خطر فرونشست
لی بیت اللهی، رییس بخش زلزله شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی در این جلسه با ارائه آمارهای نگران کننده اظهار داشت: برمبنای تفکیک زون های فرونشستی در شهر اصفهان و نواحی اطراف آن، بالاتر از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از جمعیت این منطقه بطور مستقیم در معرض خطر فرونشست زمین قرار دارند.
وی اضافه کرد: در نقشه های به دست آمده از برهم نهی اطلاعات پایه و داده های آماری، مشخص شده که تنها در محدوده شهر اصفهان و اطراف آن، ۶۰ آبادی با جمعیتی بیش از ۷۵ هزار نفر تحت تأثیر مستقیم این پدیده قرار دارند.
رئیس بخش زلزله شناسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات وزارت راه، مسکن و شهرسازی ضمن اشاره به گستره بحران افزود: در پهنه فرونشستی اصفهان–برخوار، ۲۲ شهر با جمعیتی بیش از ۲ میلیون و ۷۶۶ هزار نفر ساکن هستند. همین طور ۹ ایستگاه آتش نشانی، ۳ بیمارستان، ۳۲۸ مسجد، ۲۵۸ مدرسه و شمار زیادی مراکز دیگر در زون هایی با نرخ بالای فرونشست قرار دارند.
وی با هشدار درباره ی مقاومت پایین ساختمان ها در مقابل این پدیده اظهار داشت: از میان ۷۸۰ هزار واحد مسکونی شهری موجود، ۲۲۷ هزار واحد فاقد اسکلت مقاوم هستند؛ موضوعی که ریسک لطمه پذیری را بطور چشم گیری افزایش داده است.
بیت اللهی خواهان اقدام فوری در سطح ملی شد و تاکید کرد: دامه روند فعلی می تواند به فاجعه ای انسانی و اقتصادی در اصفهان منجر شود. مدیریت منابع آبی، کنترل برداشت های بی رویه و مقاوم سازی زیرساخت ها ضروری می باشد.
رویکرد خردمندانه مدیریت استان؛ قدمی در راستای پیشگیری
بیت اللهی همین طور در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: پهنه های مختلفی در کشور درگیر فرونشست زمین است، به همین دلیل رویکرد مدیریت استان اصفهان در روبرو شدن با این پدیده، نگاهی مثبت و همراه با خردورزی است.
وی اضافه کرد: ناهمگن بودن توزیع جمعیت در دید کلان یکی از عوامل مؤثر و مهم بر تشدید فرونشست است. راه چاره روبرو شدن با فرونشست در اصفهان، جاری بودن زاینده رود و آمایش سرزمین است. عمده دلیل فرونشست زمین، کاهش سطح آب های زیرزمینی و سطح آبخوان ها در ایران است
تدوین سند جامع روبرو شدن با فرونشست؛ قدمی بلند در اصفهان
منصور شیشه فروش، مدیرکل بحران استانداری اصفهان نیز در این جلسه از اقدامات عملی استان برای روبرو شدن با خطر فرونشست آگاهی داد و اظهار داشت: سند جامع کاهش خطر در مقابل بلاهای طبیعی و فرونشست در استان اصفهان درحال تدوین غائی است. مطالعات پهنه بندی فرونشست در استان انجام شده است و ۲۸ دشت در استان اصفهان ممنوعه اعلام شده که برداشت آب زیرزمینی در آنها ممکن نیست.
وی همین طور به تأثیر خشک سالی بر تشدید بحران فرونشست اشاره نمود و اضافه کرد: خشکی زاینده رود نه فقط بر موضوع فرونشست بلکه بر ایجاد کانون های گردوغبار در استان اصفهان و استانهای هم جوار نیز مؤثر است.
مدیرکل بحران استانداری اصفهان افزود: حریق، رانش، آلودگی هوا و سیلاب نیز از دیگر تهدیدهای جدی برای آثار تاریخی هستند. سناریوی آتش سوزی در میدان نقش جهان از اولویت های ماست و بالاتر از شش میلیارد تومان برای حفاظت و ایمنی بناها هزینه شده است.
وی با تاکید بر لزوم داشتن سند امداد و نجات برای بناها اظهار داشت: مجموعه امدادی استان آماده پاسخگویی به حوادث در رابطه با میراث فرهنگی است. هرچند امیدواریم با چنین وقایعی روبه رو نشویم.
آب، کلید پایداری میراث در دل زمین فرونشسته
محمدحسن طالبیان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران و معاون پیشین میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز در این جلسه اظهار داشت: مدیریت یکپارچه آب و حفظ منابع آبی در پیشگیری از تأثیرات فرونشست بر بناها و محوطه های تاریخی اهمیت ویژه ای دارد.
وی خاطرنشان کرد: فرونشست منحصر به ایران نیست و در مناطق مختلف جهان نیز تأثیرات خودرا نشان داده است. میراث فرهنگی ثروت آیندگان است و موضوع صیانت از آن، موضوعی همگانی است.
زمان تصمیم گیری فرارسیده است
نشست تخصصی «ارزیابی تأثیرات فرونشست بر بناها و محوطه های تاریخی» یک دفعه دیگر نشان داد که فرونشست زمین در اصفهان، پدیده ای فقط زمین شناختی نیست، بلکه بحرانی فراگیر با ابعاد گسترده انسانی، فرهنگی، اقتصادی و شهری است.
حفظ میراث فرهنگی اصفهان، نه فقط نیازمند بودجه و ابزار، بلکه در گرو اتخاذ تصمیم های کلان ملی در عرصه مدیریت منابع آبی، آمایش سرزمین، مقاوم سازی و مشارکت اجتماعی است. چنان که کارشناسان تاکید کردند، اگر حال اقدام نکنیم، فردا برای نجات آثار تاریخی دیر خواهد بود. اصفهان، میراث دار تاریخ ایران، بالاتر از همیشه نیازمند نگاه ملی و عزم مشترک برای نجات است.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب